มุลลอฮ์ มุฮัมมัด อุมัร มุญาฮิด (ปาทาน: ملا محمد عمر مجاهد, Mullah Mohammed Omar Mujahid‎) เป็นผู้นำทางจิตวิญญาณของฏอลิบานซึ่งเป็นกลุ่มก่อการร้ายในประเทศอัฟกานิสถาน เกิดเมื่อราว พ.ศ. 2503[6] ที่จังหวัดกันดะฮาร์ ในครอบครัวชาวนาที่ยากจน บิดาเสียชีวิตไปเมื่อเขายังเป็นเด็กหนุ่ม เขาจึงต้องดูแลครอบครัว เริ่มทำงานเป็นผู้สอนศาสนาในมัดเราะซะฮ์เล็ก ๆ ใกล้บ้าน ซึ่งถูกรบกวนจากการรุกรานของสหภาพโซเวียต อุมัรได้เข้าร่วมกับฝ่ายต่อต้านนาญิบุลลอฮ์ ผู้นำอัฟกานิสถาน โดยเข้าเป็นสมาชิกพรรคฮิซบี อิสลามี เขาได้รับบาดเจ็บจนตาขวาบอดสนิท มีภรรยา 3 คน มีบุตร 5 คน การเกิดขึ้นของฏอลิบานที่เขาเป็นผู้นำนั้น เกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2537 เมื่อมีเพื่อนบ้านมาบอกเขาว่ามีขุนศึกในเมืองกันดะฮาร์มาลักพาหญิงไปข่มขืนหลายครั้ง อุมัรจึงรวบรวมนักเรียนศาสนา 30 คน มีปืนไรเฟิลเพียง 10 กระบอก เข้าโจมตีค่ายของขุนศึกและช่วยชีวิตหญิงสาวกลับคืนมาได้ ทำให้กองกำลังฏอลิบานเกิดขึ้น ณ จุดนั้น หลังจากที่ยึดอาวุธของผู้มีอิทธิพลได้แล้ว จึงเข้ายึดครองพื้นที่ต่างๆ เริ่มจากกันดะฮาร์ มีคนหนุ่มอัฟกานิสถานมาร่วมด้วยมากมาย จนอุมัรสามารถนำกองกำลังฏอลิบานเข้ายึดกรุงคาบูลได้ในวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2539 และจับนาญิบุลลอฮ์แขวนคอกลางกรุงคาบูล และเขาขึ้นดำรงตำแหน่งประธานสภาสูงสุดแห่งอัฟกานิสถานซึ่งถือเป็นประมุขรัฐในสมัยฏอลิบานปกครองประเทศอุมัรเป็นผู้นำที่ลึกลับที่สุด ไม่เคยถ่ายรูปหรือพบกับนักหนังสือพิมพ์ชาวตะวันตก เขาพบกับตัวแทนจากสหประชาชาติครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2541 เขาพ้นจากตำแหน่งเมื่อสหรัฐและพันธมิตรฝ่ายเหนือโจมตีอัฟกานิสถาน เขาได้ตัดสินใจนำกองกำลังฏอลิบานออกจากกรุงคาบูลไปสู้พื้นที่ที่เป็นเทือกเขา ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2557 เราะฮ์มาตุลลอฮ์ นาบิล รักษาการหัวหน้าหน่วยข่าวกรองอัฟกานิสถานกล่าวว่า "ไม่แน่ใจว่าอุมัรยังมีชีวิตอยู่หรือไม่" เนื่องจากในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา มีกระแสข่าวในหมู่ผู้นำของฏอลิบานว่าอุมัรเสียชีวิตแล้ว[7] ในขณะที่รายงานล่าสุดกล่าวว่าอุมัรซ่อนตัวในเมืองการาจี ประเทศปากีสถาน หน่วยข่าวกรองชาวยุโรปกล่าวว่าอุมัรยังมีชีวิตอยู่[8]อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 มีรายงานว่าอุมัรได้เสียชีวิตแล้วเมื่อ พ.ศ. 2556[9] ด้วยวัณโรค[10] รายงานดังกล่าวได้รับการยืนยันจากหน่วยข่าวกรองอัฟกานิสถานและกลุ่มฏอลิบานในวันต่อมา[11] โดยตำแหน่งผู้นำฏอลิบานสืบทอดต่อโดยอัคตาร์ มันศูร[12]